PRZYCZYNA

Brauloza wywoływana jest przez Braula coeca owad z rzędu dwuskrzydłych. Mimo swojej przynależności taksonomicznej pozbawiony jednak skrzydeł w procesie ewolucji. Kształt ma okrągły z długimi silnymi odnóżami zakończonymi grzebykami oraz płaską głową. Wielkość samic około 1,0 × 1,5 mm. Dorosłe osobniki przyczepiają się do grzbietowej części tułowia, często wchodzą w przewężenia pomiędzy głową a tułowiem oraz tułowiem, a odwłokiem. Pasożytują na wszystkich kastach pszczół, lecz najchętniej na matce i jej świcie.

CYKL ŻYCIOWY

Samice żyjąc na pszczołach odżywiają się mleczkiem pszczelim. Uzyskują je w przypadku robotnic drażnią wargę, skłania to pszczoły do oddania kropli mleczka. Kiedy pasożyt znajduje się na matce wtedy odbiera mleczko w trakcie jej karmienia od pszczoły karmicielki. Samice składają elipsoidalne jaja na brzegach plastrów z zasklepionym miodem. Z jaj wylegają się larwy drążące nitkowate korytarzyki pod zasklepem. Na końcu tunelu następuje przeobrażenie. Zimowanie odbywa się w kłębie najczęściej na matce lub pszczołach towarzyszących. Rozwój trwa 21 dni, a długość życia od 3 do 4 tygodni. Braula przenosi się z rodziny na rodzinę głównie dzięki pszczołom błądzącym, rabunkom oraz pszczelarzowi, który wymienia plastry z pokarmem. Brauloza ma swoje największe nasilenie późnym latem lub jesienią.

OBJAWY

Przede wszystkim „rozdrażnienie” pszczół, w czasie zimy mogąc prowadzić do rozluźnienia kłębu oraz zwiększonego zużycia zapasów. W lecie wszolinki doprowadzają do osłabienia poszczególnych osobników. Co w przypadku matki skutkuje zaburzeniami lub całkowitym zaprzestaniem składania jaj. W skrajnych przypadkach dochodzi do ogólnego osłabienia rodziny lub śmierci matki zwłaszcza wiosną. Można też zaobserwować w miodni nitkowate korytarzyki świadczące o obecności larw. Inwazji sprzyjają krótkie i ciepłe lata.

ROZPOZNANIE 

Rozpoznanie nie jest trudne i przy dobrym wzroku można diagnozę postawić przy ulu. W przypadku wątpliwości pomocne jest choćby szkło powiększające lub binokular.
W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:
– warozę
– inwazję barciaka

ZWALCZANIE

Ze względu na wrażliwość tego pasożyta na leki przeciwwarozowe jego zwalczanie następuje niejako przy okazji. Intensywne zwalczanie warozy doprowadziło w Polsce do całkowitej eradykacji (usunięcia) Braula coeca . Z informacji, które uzyskałem wiem że można go jeszcze spotkać w Czechach ale nie stanowi on znaczącego problemu.
Z metod, które stosowano do jego zwalczania należy wspomnieć o odsklepianiu plastrów z miodem, usuwanie starych plastrów z miodem, odymianie tytoniem.

BIBLIOGRAFIA

• Choroby pszczół; Z. Gliński,K.Kostro,D. Luft-Deptuła; wyd. 2006
• Atlas chorób pszczół; G. Topolska, A. Gajda, U. Imińska; wyd. 2018
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Wszolinka_pszczela

lek. wet. Andrzej Migrała 

specjalista chorób owadów użytkowych 

technik pszczelarstwa