Zapylacze

Tekst ten jest rodzajem streszczenia książki “Gospodarka pasieczna” W. Ostrowskiej. Mającym ułatwić dotarcie do potrzebnych informacji.

Wg. książki pt. “Gospodarka pasieczna” sezon pasieczny obejmuje czas od pierwszego oblotu wiosennego do ostatnich lotów jesiennych.

Najważniejszą czynnością jest przygotowanie rodzin do zimowli. Złe przeprowadzenie tej czynność bezpośrednio prowadzi do osypania się rodzin lub znaczącego jej osłabienia.

GŁÓWNY PRZEGLĄD JESIENNY

Powinien być wykonany po ostatnim letnim miodobraniu (po odebraniu miodu lipowego). Korzystanie z pożytków jesiennych nie powinno spowodować odwleczenia tej czynności.

Najczęstszym terminem wykonania przeglądu jest koniec lipca lub początek sierpnia

Przegląd powinien być przeprowadzony w przeciągu 1-3 dni aby ocenić rodziny na tym samym etapie.

Celem przeglądu jest:

  1. określenie zapasów – miodu i pyłku
  2. siły rodziny
  3. jakości matki
  4. ułożenie gniazda
Ad. 1.

Ocena zapasów miodu odbywa się “na oko” – oceniamy ilość miodu, który został już poszyty => 1 dm2 obustronnie poszytego plastra waży 300 g. Minimalny zapas w czasie przeglądu nie powinien być mniejszy niż 6-8kg.

Ocena pierzgi, także odbywa się w sposób orientacyjny. Pszczoły w czasie przeglądu powinny mieć około 2 ramek dadanowskich pierzgi.

Ad. 2.

Siłę rodziny określa się na podstawie obsiadanych przez pszczoły plastrów i ilości czerwiu.

Większość pszczół zginie przed zimowlą lecz im silniejsza rodzina tym będzie w stanie wychować większość ilość czerwiu. Jego ilość jest decydująca o sile rodziny. W czasie przeglądu powinno być 4-5 ramek dadanowskich czerwiu. Dobrze aby był zwarty i w różnym wieku.

Ad. 3.

Wygląd czerwiu świadczy pośrednio o jakości matki. Jeśli matka jest młoda i zdrowa czerw jest zwarty oraz w różnym wieku. Brak czerwiu może świadczyć o braku matki lub jej złym unasienieniu. Czerw rozstrzelony o starej matce lub złej jakości matki.

Ad. 4.

W trakcie ułożenia gniazda poza odpowiednim ułożeniem plastrów oceniamy ich jakość aby usunąć z gniada już zbytnio poczerniałe. Poczynając od środka. Układamy ramki z czerwiem, które mają zostać na czas zimowli. Jeśli czerw został złożony do plastrów, które chcemy usunąć pozostawiamy je poza planowanym gniazdem.

Po obu stronach czerwiu w jego bezpośrednim sąsiedztwie układamy ramki z pierzgą. Pozostałe zapasy układamy za ramkami z pierzgą lub nad gniazdem – w ulach wielokorpusowych.

W czasie przeglądu jesiennego wielkość gniazda ustala się jedynie orientacyjnie. Wielkość gniazda to ilość ramek z czerwiem razy dwa.

NAJISTOTNIEJSZE CZYNNIKI DECYDUJĄCE O ZIMOWLI

  1. Siła rodziny
  2. Skład jakościowy robotnic
Ad. 1.

Siła rodziny jest istotna z powodu sposobu zimowania. Pszczoły uwiązując kłąb tworzą kule. Zewnętrzna warstwa pszczół tworzy otoczkę która ma względnie stałą grubość.

Im jest więcej pszczół tym mniejsze jest obciążenie pracą pojedynczej pszczoły. Co za tym idzie mniejsze jest spożycie pokarmu przez pojedynczą pszczołę oraz wolniejsze jest wypełnianie się jelita tylnego poszczególnych robotnic w kłębie.

Liczniejsze rodziny mają jeszcze jedną korzyść ze swojej wielkości, a mianowicie zajmują więcej plastrów, które stanowią osłonę przed niską temperaturą.

Duża siła rodziny pozwala, także już w lutym rozpocząć wychów czerwiu. Słabe rodziny jeśli nawet podejmą taki wysiłek to stanowi dla nich zbyt duże obciążenie kończące się najczęściej osypanie rodziny.

Ad. 2.

Gospodarka pasieczna zakłada że, najlepiej zimują pszczoły wychowane od 15-20 lipca do 31 sierpnia . Ponieważ moją dostatecznie dużo czasu na zgromadzenie ciała tłuszczowego.

Bardzo ważne jest aby oszczędzać tę pszczołę i nie dopuścić to tego aby przerabiały syrop (uwstecznienie gr. gardzielowyc) lub wychowywały czerw (brak możliwość odpowiedniego rozwinięcia ciała tłuszczowego, spracowanie)

Później wychowywane pszczoły mogą nie zdążyć się oblecieć co spowoduje ich szybką śmierć.

ZAPEWNIENIE RODZINOM WARUNKÓW DOBREGO ROZWOJU JESIENNEGO

  1. Dobra płodna matka
  2. Odpowiednia siła rodziny
  3. Duża liczba karmicielek
  4. Duże zapasy miodu
  5. Umiarkowany przypływ nektaru
  6. Duże zapasy pierzgi
  7. Dostateczna ilość wolnych komórek
Ad. 1.

Doprowadzenie rodziny do optymalnej siły zapewniającej dobrą zimowlę zajmuje od 4 do 5 tyg. W tym czasie matka musi dziennie znieść od 800 do 1000 jaj dziennie co w sumie da około 25 tysięcy (około 4,6 ramki czerwi). Aby matka mogła złożyć taką ilość jaj musi być młoda to znaczy roczna lub dwuletnia. Do złożenia takiej ilości jaj należy zapewnić jej odpowiednią ilość miejsca zwłaszcza w okresach jeszcze trwającego pożytku. Kolejnym warunkiem jest odpowiednie odżywienie samej matki jak i wychowywanego czerwiu – co przekłada się na zapewnienie odpowiedniego dopływu płyku.

Ad. 2.

Tak duża ilość składanych jaj ma zapewnić optymalną siłę rodziny. Dlatego jeśli rodziny są zbyt słabe należy je połączyć. Wg zaleceń “Gospodarki pasiecznej” możliwe jest łączenie rodzin słabych ze słabymi lub słabych ze średnimi. Jednak łączenie rodzin jest dyskusyjne z powodu współczesnych założeń higieny pasiecznej.

Z pewnością zimowanie słabych rodzin jest nieuzasadnione ekonomicznie. Słaba rodzina wymaga opieki, angażuje środki materialne, a i tak nie jest w stanie przynieść oczekiwanej ilości miodu.

Ad. 3.

W rodzinie musi być odpowiednia ilość karmicielek aby dobrze odżywić rozwijający się czerw. W parze z odpowiednią ilością karmicielek idzie odpowiednia struktura społeczna rodziny.

Ad. 4.

W rodzinie po miodobraniu powinno pozostać co najmniej 6-8 kg zapasu – czyli tak zwany “żelazny zapas”. Jeżeli widoczne są braki należy je bezzwłocznie uzupełnić. Czynność ta dotyczy również rodzin przygotowywanych do pożytków późnych. Uzupełnienie niedoborów najlepiej wykonać w 1 – 3 dawkach syropem cukrowym 1:1 -> rzadszy syrop jest dokładniej przerobiony, a pszczoły letnie które będą dokonywać przeróbki i tak zginą przed zimą. W rodzinach które mają zachowany żelazny zapas ale występują dłuższe okresy niepogody można bez rozeznania poddać 1-3 kg cukru w syropie podobnie jak w poprzednim przypadku 1:1. Celem tego zabiegu jest zapobiegnięcie przerwie w czerwieniu

Niedobór pokarmu uzupełniany jest proporcjonalnie czyli brak 1 kg zapasu uzupełniamy 1 kg cukru.

Ad. 5.

Umiarkowany przypływ nektaru ma na celu zachowaniu ciągłości czerwienia przez matkę. Cel ten można osiągnąć na dwa sposoby. Pierwszy to stworzenia bazy pożytkowej o odpowiedniej strukturze. Druga, to po prostu podkarmianie na rozwój. Jak w poprzednich przypadkach najlepiej sprawdza się syrop 1:1. Podawany w dawkach po około 0,5 l co dziennie lub co drugi dziennie. Istnieją również metody podkarmiania suchym cukrem zalewanym w podkarmiaczce wodą. Wadą tego sposobu jest znaczna eksploatacja robotnic. Podkarmianie pobudzające stosuje się do 2-3 tygodni. W przypadku kiedy planowany jest jeszcze wyjazd na pożytek podkarmianie należy zakończyć na około 1 tydzień przed spodziewanym kwitnieniem.

Ad. 6.

Jeżeli uzupełnienie zapasu cukrowego nie stanowi większego problemu to uzupełnienie zapasu pyłkowego może być wyzwaniem. Obecnie nie dysponujemy kompletnymi substytutami pyłku dlatego pszczelarz aby móc zapewnić odpowiednie zaopatrzenie w białko musi w okresie wiosennej obfitości pyłku zrobić zapas. Może tego dokonać poławiając obnóża lub odbierając nadmiarowe plastry z pierzgą w okresie wiosennym. Jednak uważa się lepszy jest jakikolwiek substytut pyłku niż jego całkowity brak.

Ad. 7.

Ostatnim warunkiem zapewnienia dobrej zimowli jest dostateczna ilość wolnych komórek na czerw. W ulu wielkopolskim to dwa korpusy rozdzielone kratą tak aby zapas mógł być gromadzony w górnej części zapewniając miejsce w dolnej na czerw.

ZAPASY ZIMOWE I ICH UZUPEŁNIENIE

Przed rozpoczęciem uzupełniania zapasów należy ocenić ich ilość robimy to w trakcie drugiego przeglądu jesiennego. Przegląd wykonujemy na 2-3 dni przed zakończeniem karmienia pobudzającego czyli w drugiej połowie sierpnia lub w pierwszych dniach września). Drugi przegląd jesienny nie jest już tak dokładny jak pierwszy ponieważ naszym zadanie jest tylko ocena ilości zapasów oraz zacieśnienie gniazda. Ocenę zapasów dokonujemy “na oko”. Przy czym szczujemy że na każdą ramkę na której zimuje rodzina powinno przypadać od 1,6-2,0 kg zapasu. W przypadku niedoborów na każdy brakujący kilogram zapasu podajemy kilogram cukru.

O rozmieszczeni zapasów się nie martwimy ponieważ nie zmieniamy zasadniczo ułożenia gniazda, a pszczoły rozkładają pokarm w sposób dla siebie optymalny. Jedynie przy bardzo dużej ilości czerwiu może w trakcie jego wygryzania dojść do rozdzielenia kłębu na dwie części aby temu zapobiec ramkę/ramki z czerwiem przenosimy na skra gniazda a na jego miejsce wkładamy susz.

Karmienie należy rozpocząć jak najszybciej po zakończeniu przeglądu. Wg. “Gospodarki pasiecznej” datą której nie powinno się przekraczać jest 15 wrzesień. Obecnie jednak przy cieplejszych jesieniach można nieznacznie przekroczyć ten termin. Nieznacznie ponieważ dłużej trwające dokarmianie spowoduje zmianę społeczna robotnic.

Najlepiej w dokarmianiu w tym czasie sprawdza się syrop cukrowy o proporcji cukier : woda 3:2 ewentualnie 1:1. Jest on najmniej kłopotliwy ponieważ słabo krystalizuje oraz jest najwydajniej przerabiany przez pszczoły. Przed podaniem warto jest podgrzać pokarm.

Zalecany sposób karmienia w sierpniu:

  • 1 l -> co drugi dzień
  • 1,5 L -> co trzeci dzień
  • 2,0-2,5 L -> co 4-5 dzień

We wrześniu 2-3 l co 2-3 dzień.

Jeśli chcemy radykalnie zalać gniazdo wówczas należy podać 3 l syropu co 2 dzień.

STOSUNEK MIODU DO CUKRU

Cukier jest lepszym pokarmem do uzupełniania zapasów niż miód z tego powodu że zawiera mniej substancji nie strawnych jednocześnie okazało się że rodziny zimowane tylko na syropie cukrowym gorzej rozwijają się na wiosnę niż te posiadające wśród zapasów także miód.

ZIMOWE ZAPASY PIERZGI

W rodzinie pszczelej przed zimowlą powinno znajdować około 5-6 dm2 pierzgi.

WIELKOŚĆ I UŁOŻENIE GNIAZDA

W trakcie głównego przeglądu jesiennego wielkość gniazda jest oceniania orientacyjnie. Szacuje się że na każą ramkę z czerwiem należy pozostawić dwie ramki gniazdowe. W czasie samego przeglądu gniazdo należy pozostawić jeszcze obszerne z powodu dużej liczby zbieraczek. Jednakże plastry które w czasie drugiego przeglądu jesiennego nie będą obsiadane na czarno należy usunąć. W celu upewnienia się o prawidłowej wielkości gniazda należy jeszcze raz sprawdzić jego wielkość po pierwszym przymrozku – usuwamy skrajne ramki jeśli nie są obsiadane. PSzczoły powinny zajmować wszystkie uliczki poza uliczką pomiędzy zatworem (ścianą ula), a skrają ramką.

Jeżeli w tej przestrzeni znajdują się pszczoły należy gniazdo poszerzyć ramką z pokarmem.

W trakcie trzeciego przeglądu warto jest włożyć wkładkę dennicową do kontroli osypu.

Bardzo istotne jest odpowiedne dostosowanie wielkości. Przy zbyt obszernym ułożeniu następują zbytnia utrata ciepłą, przy zbyt ciasnym ułożeniu może wystąpić zbyt wysoka temperatura w gnieździe, zmniejsza się wentylacja i wilgotność.

OCIEPLENIE I WNETYLACJA

Ocieplenie ma przede wszystkim chronić przed zbytnią utratą ciepła. Boczne maty wprowadzamy po zacieśnieniu gniazda, górne ocieplenie zasadniczo pozostaje przez cały rok. Jego zadaniem jest w lecie ochrona przed przegrzaniem. Jednocześnie zwracamy uwagę czy nie doszło do zawilgocenia mat i poduszek. Jeśli do tego dojdzie zamiast izolować stają się przewodnikami ciepła doprowadzają do wychłodzenia gniazda. Głównym powodem złej zimowli jest zbyt duża wilgotność.

OBLOT WIOSENNY I OCENA STANU RODZINY

Koniec zimy i początek wiosny jest bardzo trudnym okresem dla pszczół. Zmniejsza się wyraźnie ilość zimujących pszczół, żyjące są coraz bardziej wyczerpane, nierzadko dochodzi do przepełnienia jelita tylnego. Pojawia się czerw co jeszcze bardziej obciąża zimujące pszczoły. Aby zmniejszyć obciążenie zimujących pszczół należy:

  • przyspieszyć topnienie śniegu przed ulami – przez posypanie go miałem, ziemią, torfem, popiołem plewami. Poza przyspieszeniem topnienia zabezpiecza to pszczoły przed krzepnięciem na śniegu oraz ułatwia im orientację.
  • przygotować poidło – należy jej uruchomić przed pierwszymi lotami, w przeciwnym wypadku pszczoły mogą nie chcieć z niego korzystać.
  • oczyszczenie dennic – poza oszczędzeniem pracy pszczołom uzyskujemy cenny materiał, który może nam wiele powiedzieć na temat zimowli i stopnia porażenia warrozą.

OBLOT

Głównym celem oblotu jest opróżnienie jelita po zimie. Oblot następuje najczęściej w bezwietrzny, słoneczny dzień kiedy temperatura waha się pomiędzy 10-12 st. C. Zdrowe rodziny zwykle dokonują go gromadnie w ciągu około 30-40 minut. Jeżeli były jakieś problemy z zimowlą rodzina próbuje wykonać oblot szybciej.

Jeśli widoczne są pszczoły pełzające z rozdętymi odwłokami, czasem również z rozstawionymi na boki skrzydłami możemy podejrzewać nosemozę, zaparzenie z nadmiaru wilgoci lub chorobę roztoczową.

Z kolei lot długi, nierówny, ospały lub przebiegający etapami w czasie którego pszczoły pełzają przed ulem oraz po jego ścianach może sugerować bezmateczność rodziny.

Głodujące rodziny w ogóle nie chcą przystępować do oblotu.

Jeśli pogoda ku temu sprzyja możemy w dniu oblotu przystąpić do przeglądu lub oczekujemy cieplejszego dnia.

Przegląd staramy się wykonać w ciągu jednego dnia w całej pasiece. Podstawowymi celami jest określenie ilości zapasów oraz ocena obecności matki/czerwiu.

Oględziny rozpoczynamy od rodzin, których oblot wypadł najgorzej (jest to sprzeczne z zasadami higieny???)

Ilość czynności ograniczamy do minimum. Oględziny sprowadzamy do odsunięcia ramek do momentu pojawienia się czerwiu. Brak czerwiu w tym okresie nie jest niepokojący, czynnikiem ograniczającym w tym czasie czerwienie jest temperatura Po oględzinach gniazda, wycofujemy nadmiarowe ramki i ścieśniamy gniazdo. W bardzo silnych rodzinach najczęściej nie trzeba wykonywać zwężenia gniazda. Wycofane ramki jeśli jest w nich pokarm można pozostawić zatworem do wykorzystania przez pszczoły w trakcie ocieplenia.

ZAPEWNIENIE RODZINOM DOBREGO ROZWOJU WIOSENNEGO

Aby zapewnić dobry rozwój wiosenny musimy przede wszystkim zapewnić jak najlepsze warunki zimowli. Po oblocie rozwój będzie regulowany przez intensywność czerwienia, naszym zadaniem jest kontrolować jego przebieg aby przygotować rodzinę do spodziewanego pożytku.

Aby zapewnić optymalne warunki czerwienia należy:

  • zapewnić odpowiednie zasoby mleczka
  • zadbać o ogólną siłę rodziny
  • zapewnić odpowiednie zapasy pyłku i miodu
  • zapewnić odpowiednią przestrzeń dla czerwiu
  • muszą zaistnieć odpowiednie warunki atmosferyczne i wzątek

Ad.1.

W rodzinach silnych jest pewna ilość karmicielek tym większa im silniejsza jest rodzina. Dodatkowo pszczoły z rodzin silnych mają dobrze wykształcone ciało tłuszczowe. Im więcej karmicielek oraz im większe ciało tłuszczowe po zimie tym większy potencjał produkcji mleczka. Po oblocie rozpoczynają wymierać stare pszczoły ale możemy je oszczędzić tak aby w tym przejściowym okresie mogły choć częściowo odciążyć młode karmicielki. Okres wymierania trwa około 3-4 tyg. od oblotu. Aby oszczędzić starą pszczołę powinno się uprzątnąć osyp, ustawić sprawne poidło, ocieplić gniazdo i zapewnienie suchego gniazda.

Ad. 2.

Tak na prawdę na siłę rodziny pracowaliśmy przez całą jesień. W tym momencie nie jesteśmy wstanie jakoś szczególnie jej zmienić. Należy zadbać o odpowiednie ocieplenie gniazda ponieważ to zabezpieczy robotnice przed przyspieszonym spracowaniem. A także dopilnować aby nie doszło do niedoborów pokarmu co mogło by skutkować obniżeniem tempa czerwienia przez matkę.

Od siły rodziny zależy bardzo ważny parametr jakim jest szybkość dochodzenia do zdolności produkcyjnych miodu towarowego. Szacuje się że silna rodzina potrzebuje na to około 56 dni, w porównaniu do słabych którym potrzebne jest około 77 dni.

Ad. 3.

Już wcześniej wspomniane zostało jak ważne jest zapewnienie odpowiednich zapasów. Po zimowli nadal powinien być utrzymany w rodzinie “żelazny” zapas wynoszący od 5-8 kg pokarmu węglowodanowego. Mimo pojawienia się pożytku, wiosną zdarzają się często nawet dość długie okresy złej pogody uniemożliwiając pszczołą korzystanie z nowych źródeł pokarmu. Dlatego wciąż potrzebna jest tak wysoka rezerwa aby nie doszło do zahamowania rozwoju rodzin. W przypadku stwierdzonego niedoboru pokarmu, trzeba jak najszybciej uzupełnić braki – można to wykonać przez poddanie syropu cukier : woda 3:2, oczywiście zdajać sobie sprawę że jednocześnie następuje zwiększamy obciążenie pracą robotnic. Warto jednak wspomnieć że na obszarach o uboższej wiosennej bazie pokarmowej zapas powinien być większy, z kolei w rejonach o bogatych pożytkach można pozostawić mniejsze ilości tak aby gniazdo miało jak najmniejszą objętość co gra istotną rolę przy jego ogrzaniu.

Dodatkowo należy zadbać o pokarm białkowy czyli pierzgę. Ilością która zapewni płynny rozwój rodziny są dwie ramki Dadanowskie. Aby w razie potrzeby uzupełnić niedobory, należy w okresie obfitości pożytków pyłkowych zgromadzić i zakonserwować najlepiej przez oprószenie cukrem pudrem ramki z pierzgą. Trzeba podkreślić, że niedobory pokarmu białkowego stanowią najsilniejsze ograniczenie czerwienia.

Ad. 3.

W zasadzie nie jest to problem dotyczący silnych rodzin, ponieważ zwalnia się znaczna ilość komórek po zapasach. W słabszych rodzinach może dochodzić do pleśnienia plastrów na skutek wilgoci lub mogą zostać ubrudzone kałem co zniechęca matkę do czerwienia. Należy więc zwrócić uwagę na jakoś plastrów w trakcie przeglądu wiosennego. Szacuje się że pozostawienie plastrów złej jakości w rodzinie może zmniejszyć czerwienie z około 2000 jaj na dobę do nawet 700 . Wart

METODY PRZYSPIESZANIA WIOSENNEGO ROZWOJU RODZIN

  1. Podawanie małych porcji rzadkiego syropu
  2. Odsklepianie zapasów
  3. Poddawanie ciasta
  4. Zamiana korpusów
  5. metoda Blinowa

Ad. 1.

Zaletą tej metody jest stworzenie złudzenia pożytku, wadami tej metody są pracochłonność (należy podawać małe porcje 125 -250 ml rzadkiego i ciepłego syropu raz na kilka dni), przyspieszona utrata pszczół lotnych, które zaczynają intensywnie poszukiwać pożytku w terenie nawet przy złej pogodzie (możliwość stosowania przy dobrych prognozach pogody) oraz nasilenie skłonności do rabunków.

Ad. 2.

Dużo lepsza metodą jest odsklepianie zapasów które są w gnieździe. Ponieważ także powoduje to intensywniejsze odżywianie robotnic, nasila się produkcja mleczka i karmienie matki. W porównaniu do poprzedniej metody nie występuje tutaj nasilenie poszukiwania pożytków w terenie, ani skłonności do rabunków, nie ma też ryzyka zbytniego ochłodzenia gniazda. Możliwe jest wykonanie odsklepiania przy każdej pogodzie.

Najlepiej jest odsklepić ramki znajdujące się najbliżej gniazda oraz czynność powtórzyć po 5-6 dniach. Najczęściej po tym czasie odsklepiona ramka jest już zagospodarowana i można odsklepić kolejne.

Ad. 3.

Wśród metod polegających na zwiększenie odżywiania się pszczół jest jeszcze poddawanie ciasta. Podobnie ma ono swoje zalety i wady jak i poprzednie metody.

Do zalet zaliczamy możliwość podania ciasta w dzień bez ryzyka rabunki oraz ograniczoną ilość podań. Wadami są wolniejsze pobieranie, konieczna zwiększona aktywność gruczołów oraz zwiększone zapotrzebowanie na wodę.

Dodatkowo uważa się że ciasto podanie przed pierwszym oblotem będzie wypływało negatywnie na rodzinę pszczelą.

Ad. 4.

W ulach wielkokorpusowych możliwa jest do zastosowania jeszcze jedna metoda. W chwili gdy matka rozpocznie czerwienie na dolnym korpusie, zamienia się miejscami dolny z górnym. Ponieważ w górnym korpusie jest zwykle cieplej warunki do składania czerwiu są lepsze. Zamiana korpusów mobilizuje również pszczoły do przenoszenia zapasów i niejako do zwiększonego pobierania pokarmu.

Ad. 5.

Blinow opracował jeszcze jedną metodę polegającą na podziale ramek na gniazdowe oraz z zapasem pokarmu. Ramki z pokarmem umieszcza się za zatworem, co powoduje że możliwe jest ciaśniejsze ułożenie gniazda.

GŁÓWNY PRZEGLĄD WIOSENNY

W słoneczny dzień kiedy temperatura przekracza w cieniu 15-16 st. C, przy braku wiatru wykonujemy szczegółową inspekcję zwaną głównym przeglądem wiosennym, Czynność ta daje dokładne rozeznanie w stanie rodzin. Przegląd zwykle przypada na II dekadę kwietnia choć w zimniejszych rejonach może być wykonany na początku maja. Korzystnie jest gdy w jego trakcie trwa choć niewielki pożytek, który zabezpieczy przed rabunkiem.

Celem przeglądu jest:

  1. ocena aktualnej siły rodziny
  2. ocena ocena czerwiu i jakości matki
  3. ocena stanu zapasów
  4. ocena zdrowotności
  5. regulacja wielkości gniazda
  6. oczyszczenie uli

Ad. 1.

Siłę rodziny oceniamy po licznie obsiadanych “na czarno” plastrów.

silne 6-8 plastrów dadanowski lub 8-11 plastrów wielkopolskich

średnie 4-5 plastrów dadanowski lub 6-7 plastrów wielkopolskich

słabe poniżej 4 plastrów dadanowskich lub poniżej 6 plastrów wielkopolskich

Podział rodzin według siły ułatwia późniejsze prace. Słabe rodziny zwykle wymagają łączenia silne szybszego poszerzania oraz kontroli nastroju rojowego.

Ad 2.

Czerw oceniamy zarówno jakościowo jak i ilościowo.

Silne rodziny w momencie przeglądu powinny mieć od 4- 5 ramek dadanowskich (6-7 ramek wielkopolskich) czerwiu w różnym wieku. Brak czerwiu lub brak czerwiu w różnym wieku może oznaczać brak matki. Niekiedy matka przestaje czerwić z powodu braku pokarmu, zawilgocenia ewentualnie chłodu, ale w tym przypadku w centralnej części plastra będą znajdować się wypolerowane komórki. Całkowity brak matki może objawiać się po zaniepokojeniu długim jękliwym huczeniem.

O jakości czerwiu świadczy jego ułożenie – dobrej jakości matka czerwi w sposób zwarty wyraźnie zataczając kręgi na plastrze. Dlatego w centrum powinien być widoczny najstarszy czerw, a na zewnątrz najmłodszy. Determinuje to drugą cechę, a mianowicie czerw w różnym wieku jest świadectwem prawidłowego rozwoju rodziny.

Czerw rozstrzelony jest związany z niską jakością matki. Rozstrzelenie czerwiu wiąże się ze składaniem przez matkę co jakiś czas jaj trutowych usuwanych przez pszczoły robotnice. W przypadku kiedy czerw trutowy nie jest usuwany spośród czerwiu pszczelego tworzy się czerw garbaty – czerw który jest nieco wyższy od sąsiadujących komórek.

Niekiedy jest tylko czerw trutowy, możliwe jest że matka w takiej rodzinie strutowiała (składa jedynie jaj na czerw trutowy), najczęściej wiąże się to z jej zaawansowanym wiekiem, rzadziej została niedostatecznie unasieniona, może się również zdarzyć sytuacja kiedy powstały trutówki. Wtedy widoczne jest kilka jaj składanych do jednej komórki, nieidealnie na jej dnie.

Ad. 3.

Zapasy oceniamy jak zwykle “na oko”. Ilość pokarmu powinna być na tyle duża by wystarczyła do większego wziątku. W połowie kwietnia zwykle potrzeba około 7-8 kg, w maju wystarczy 4-6 kg. Ilość jest korygowana w zależności od pogody i pożytków. Zapasy poniżej 4 kg mogą spowodować zhamowanie czerwienia matki oraz przyspieszyć wystąpienie nastroju rojowego. W maju już nie występują niedobory pyłku. Wcześniejsze zapotrzebowanie musi zostać pokryte z zapasów zgormadzonych na jesieni.

Ad. 4.

W trakcie przeglądu kiedy rozbierane jest całe gniazdo mamy możliwość oceny zdrowotności rodziny. Najczęściej w tym okresie stwierdzamy nosemozę, chorobę roztoczową, zgnilec europejski .

Ad. 5.

W tym czasie jeszcze staramy się utrzymywać gniazdo ścieśnione Słabsze rodziny w tym okresie nawet jeszcze trzeba zacieśnić o 1-2 ramki.

Ad. 6.

Oczyszczanie ramek wykonujemy tylko w małych pasiekach. (Współcześnie staramy się wymienić ramki w trakcie sezon, a korpus jak najszybciej po oblocie).

WYRÓWNYWANIE SIŁY RODZINY W PASIECE

W zależności od spodziewanego pożytku staramy się jak najwięcej rodzin doprowadzić do optymalnej siły. Zwykle rodzina potrzebuje od 60-80 dni na samodzielne uzyskanie odpowiedniej liczebności. W przypadku rodzin silnych i średnich możemy je pozostawić do samodzielnego rozwoju. A słabe zasilić czerwiem pozyskanym z silnych rodzin. Dzięki temu słabe rodziny przyspieszają rozwój, a w silnych hamujemy możliwość wystąpienia nastroju rojowego.

W przypadku kiedy w pasiece mamy więcej słabych rodzin możemy je połączyć. Zabieg ten staramy się wykonać jak najszybciej zachowując wszystkie zasady higieny. To znaczy łączymy słabe rodziny z objawami choroby z podobnymi zachowując lepszą matkę lub poddając ratunkową.

W rejonach o długim okresie rozwoju możliwe jest zastosowanie nalotów. W tym celu zamienia się miejscami silne pnie ze słabymi w okresie największej aktywności zbieracze co powoduje że większa część pszczół z nektarem dociera do słabych rodzin. Należy pamiętać że czynność ta może być wykonana jedynie w trakcie trwania pożytku rozwojowego w przeciwnym razie dojdzie najprawdopodobniej do ścinania się pszczół lub okłębiania matek.

TERMINY I SPOSOBY POSZERZANIA GNIAZDA

W kwietniu i pierwszej połowie maja gniazdo utrzymujemy jeszcze ciasno – aby pszczoły mogły łatwiej ogrzać czerw.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *